سایتوتک (Cytotec) یا همان میزوپروستول (Misoprostol) یک داروی پروستاگلاندین آنالوگ E1 است که برای خاتمه دادن به بارداری استفاده می شود. البته این دارو مصارف دیگری هم دارد. تأثیر سایتوتک برای سقط حدود 90 درصد است. این دارو، هم به صورت قرص و هم به صورت شیاف (واژینال) تولید میشود. زمان تأثیر آن معمولاً 1 – 2 ساعت بعد از مصرف میباشد. خونریزی بعد از سقط با قرص سایتوتک میتواند تا چهار هفته نیز ادامه داشته باشد. زنانی که Rh منفی دارند، باید در مدت 72 ساعت از اولین تجویز این دارو، گلوبین ایمنی Rh(D) دریافت کنند. در ادامه، طرز استفاده، میزان کارایی، عوارض و محدودیت های استفاده از این دارو بیان شده است.
موارد مصرف قرص سایتوتک یا میزوپروستول و طرز استفاده از آن
علاوه بر پایان بخشیدن به حاملگی، از میزوپروستول برای درمان زخم معده نیز استفاده می شود. به ویژه افرادی که در معرض خطر زخم معده قرار دارند یا سابقه زخم معده داشتهاند، آن را مصرف میکنند. این دارو با کم کردن میزان تماسِ اسید با لایههای داخلی معده، از لایههای معده محافظت می کند.
طرز استفاده از قرص سایتوتک جهت پایان دادن به حاملگی، به صورت است:
- دهان خود را با کمی آب مرطوب کنید.
- چهار قرص 200 میکروگرمی را داخل دهان خود بگذارید و به مدت 30 دقیقه در دهان نگه دارید. طیّ این مدت، قرصها در دهان شما حل میشوند. سپس با مقداری آب، بقایای قرص را میل کنید.
- بعد از آن، مقدار زیادی آب بنوشید. غذای مقوی میل کنید (به ویژه غذاهایی که طبع گرم دارند) و استراحت کنید.
- معمولاً بعد از 1- 2 ساعت، حالت گرفتگی ایجاد شده و خون ریزی رخ میدهد.
- برای کاهش درد میتوانید ایبوپروفن مصرف کنید.
نحوۀ صحیح استفاده از سایتوتک واژینال چگونه است؟
میزوپروستول واژینال اثر بخشی بیشتری دارد. دوز مصرفی به صورت واژینال، 800 میکروگرم است (معادل چهار قرص 200 میکروگرمی). میزان اثرگذاری هر دوز تقریباً 70 درصد و میزان اثرگذاری 2 دوز حدود 84 درصد است. زمان استفاده از شیاف سایتوک بهتر است صبح یا بعدازظهر باشد. برای استفادۀ واژینال، ادرار کنید، قبل از مصرف دستان خود را با آب و صابون بشویید. شیاف را یکباره در مهبل قرار دهید. بعد از قرار دادن دارو، 30 دقیقه استراحت داشته باشید. برای اطلاعات بیشتر از مشاوره سقط جنین استفاده کنید.
چند ساعت بعد از مصرف قرص سایتوتک جنین سقط میشود؟
بعد از مصرف سایتوتک چه اتفاقی می افتد؟ بعد از استفاده، ممکن است خونریزی شدید رخ دهد. مدت زمان تأثیر قرص سایتوتک 4 تا 48 ساعت بعد از مصرف است. به عبارت دیگر، معمولاً طی 4 تا 48 ساعت پس از مصرف میزوپروستول، خونریزی اتفاق می افتد. اگر بعد از 48 ساعت، خونریزی رخ نداد، باید دوز تجویز شده را مجدداً استفاده کنید. به یاد داشته باشید که این خونریزی معمولاً سنگینتر از خونریزی دورۀ قاعدگی بوده و به طور کلی با درد و گرفتگی شدید همراه است. خروج بافتها و لختههای خون طبیعی است. خونریزی شدید و درد، معمولاً حدود 4 ساعت طول می کشد.
بعد از استفاده از قرص سایتوتک چه باید کرد؟
بعد از مصرف دارو، باید استراحت کنید و فعالیتی نداشته باشید. اگر طیّ یک ساعت، 2 پد (نوار بهداشتی) آغشته به خون شد و این حالت بیش از دو ساعت ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که خون ریزی شما سبک باشد، ممکن است تا دو هفته ادامه پیدا کند. همچنین ممکن است علائمی مانند خون ریزی و درد را به مدت دو تا چهار هفته داشته باشید.
اگر Rh خون تان منفی است، باید 72 ساعت بعد از اولین مصرف دارو، یک آنتی بادی به نام ایمنو گلوبین دریافت کنید.
طیّ 4 تا 17 روز بعد از مصرف دارو، سونوگرافی انجام دهید. این سونوگرافی برای اطمینان از اینکه بافتهای جنین به طور کامل از رحم خارج شده باشد، لازم است. اگر بافتی در داخل رحم شما باقی مانده باشد، دو راه وجود دارد. می توانید دوز مصرفی را دوباره تکرار کنید؛ یا اینکه برای خروجِ بقایای بافت جنین، از روش D & C که یکی از روش های سقط جنین است استفاده کنید.
اثر بخشی سایتوک برای سقط چقدر است؟
این دارو برای پایان دادن به حاملگی بسیار مؤثر است. بخصوص اگر همراه با میفهپریستون استفاده شود. زیرا در این صورت، اثر بخشی آن به 98 درصد می رسد. اما بجز این، عوامل دیگری نیز بر اثر بخشی این دارو مؤثر هستند. مواردی مانند: سنّ بارداری، دوز دارو و اینکه آیا اولین بارداری شماست یا خیر. میزان اثربخشی به ازای هر هفته، کاهش می یابد.
طرز استفاده از میزوپروستول همراه با میفپریستون به این صورت است: ابتدا میفپریستون را مصرف کنید. مصرف آن مانع از ترشح هورمون پروژسترون شده، سبب ریزش لایه های رحم می شود و حاملگی را خاتمه می دهد. حدود 24 تا 48 ساعت بعد از مصرف اولین قرص، میزوپروستول مصرف کنید. میزوپروستول باعث انقباضات رحم و بیرون کشیدن جنین و لایههای رحم میشود. بیشتر خانم ها بعد از مصرف داروی دوم، طی دو ساعت تا یک روز، سقط دارند. طبیعی است که تا چهار هفته پس از سقط، خونریزی سبک، لکه بینی و برخی از گرفتگی ها را تجربه کنید. بعد از مصرف دارو، پیگیریهای لازم را انجام دهید؛ باید با سونوگرافی رحم تان بررسی شود تا بافتی در آن باقی نمانده باشد و تخلیه به طور کامل انجام شده باشد.
قرص سایتوتک تا چند ماهگی کارایی دارد؟
یکی از اصلی ترین دلایل سقط جنین، مربوط به ناهنجاریهای کروموزومی جنین است که 50 درصد از سقطها را شامل میشود. سایتوتک تا سه ماهۀ اول بارداری کارایی داشته و جواب می دهد. اما بهترین زمان استفاده از قرص سایتوتک، تا هفتۀ دهم بارداری است. استفاده از این دارو، تا 60 درصد مواقع، نیاز به اتساع و کورتاژ مکش را کاهش می دهد.
عوارض جانبی میزوپروستول چیست؟
خون ریزی و درد از عوارض جانبی است. به طور کلی، تجربۀ چنین عوارضی در زنانی که سقط دارند، معمول است. این حالت می تواند تا دو هفته ادامه داشته باشد. همراه با خونریزی، عبور لختههای خون نیز وجود دارد. سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- احساس سرگیجه یا سردرد
- گرگرفتگی های کوتاه مدت
علت اثر نکردن سایتوتک چیست؟
یکی از دلایل اثر نکردن قرص سایتوک، استفادۀ تنها از آن است. اگر می خواهید این دارو به خوبی اثر کند، باید آن را با میفپریستون استفاده کنید. استفاده از این دو دارو در کنار هم، باعث کارایی را افزایش می دهد و میتواند مدت زمان عوارض جانبی سقط جنین را کاهش دهد. در این صورت، بهترین زمان استفاده از قرص سایتوتک بعد از مصرف میفپریستون است. (برای اطلاع به بیشتر به مقاله سقط جنین با قرص مراجعه نمایید).
چه زنانی نمی توانند از داروی میزوپروستول استفاده کنند؟
- زنانی که در رحم خود دستگاه آی یو دی کار گذاشتهاند. (قبل از مصرف قرص باید دستگاه را خارج کنند).
- زنانی که حاملگی خارج رحمی داشته یا توده ای در تخمدانهایشان دارند.
- زنان با کورتیکواستروئیدهای طولانی مدت.
- زنان مبتلا به بیماری های ژنتیکی خاص.
- زنانی که حاملگی مولار دارند (حاملگی که در آن، جفت به طور غیر طبیعی رشد میکند).
- زنانی که مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی دارند.
- زنانی که مشکلات شدید غده آدرنال دارند.
- زنان مبتلا به اختلالات خونریزی یا کسانی که داروهای ضدّ انعقاد خون مصرف میکنند.
علاوه بر موارد مذکور، در صورتیکه قادر به پیروی از دستورالعمل های دارو نیستید و یا در شرایطی هستید که به مرکز درمانی دسترسی مناسبی ندارید، بهتر است از این دارو استفاده نکنید.
عوارض میزوپروستول یا سایتوتک چیست؟
از جمله عوارض سایتوتک، باقی ماندن بافت جنین در رحم است. این حالت می تواند منجر به عفونتهای جدی شود. از طرف دیگر، در صورتیکه بارداری شما از نوع بارداری خارج از رحم بوده باشد و تشخیص داده نشده باشد، می تواند خطرناک باشد. خونریزی شدید از دیگر عوارض آن است. علاوه بر این ها، در صورتیکه بعد از مصرف این دارو، علائم زیر در شما پدیدار شد، آن ها را جدی بگیرید:
- درد شدید
- تب
- خونریزی بیش از حد سنگین (طوری که مجبور شوید طیّ یک ساعت، دو یا چند نواربهداشتی کاملاً خیس را تعویض کنید).
- ترشحات بد بو از واژن
- عبور لخته های خون بزرگتر از لیمو، به مدت دو یا چند ساعت
قرص سایتوتک را از کجا بخرم؟
شما می توانید این دارو را از طریق پزشکان و کلینیک هایی که خدمات سقط جنین یا تنظیم خانواده ارائه می دهند خریداری کنید. توجه داشته باشید هرگز این دارو را بصورت آنلاین یا از بازار سیاه نخرید. زیرا ممکن است داروی تقلبی به شما بفروشند یا اینکه تاریخ انقضای دارو به اتمام رسیده باشد. اما با زدن برچسب جدید روی دارو، تاریخ انقضای آن را تغییر داده باشند.
قیمت قرص سایتوتک اصلی چقدر است؟
قیمت این دارو بسته به محلی که آن را تهیه می کنید متفاوت است. ممکن است یک کلینیک یا داروخانه، نسبت به کلینیک یا داروخانۀ دیگر، دارو را ارزانتر یا کمی گرانتر به شما بفروشد. از طرف دیگر، با توجه به تغییر مداوم قیمتها، قیمت این دارو نیز ممکن است روزانه تغییر کند.
همچنین بخوانید: پاکسازی و تقویت رحم بعد از سقط



